انواع فاصله پاس در والیبال و شکل‌گیری دفاع

 

پاس در والیبال یک مهارت بسیار تکنیکی و تاکتیکی است که در آن پاسور توپ را به یکی از بازیکنان پاس می دهد تا بازیکن مورد نظر به توپ ضربه بزند.

برای پاس دادن به بازیکنان دریافت کننده و تصمیم گیری در مورد فاصله ایده ال از تور عوامل مختلفی برای در نظر گرفتن وجود دارد. این موارد عبارتند از: 

• آهنگ حرکت آغازین برای حمله
• فاصله بین دفاع در والیبال: دفاع دو نفره، چگونگی شکل گیری دفاع، دفاع یک نفره
• کیفیت ارسال برای پاسور
• حداکثر ارتفاعی که مهاجم می تواند برای حمله به توپ اخذ کند
• کدام مدافعان زاویه یا خط (مستقیم) را پوشش می دهند

به طور کلی، در حمله بدون مدافع حریف پاس به تور نزدیکتر است و راحت تر می تواند در حمله امتیاز مستقیم کسب کند. به طور کلی به هر حال  یک یا دو مدافع در طول تور نزدیک به توپ این است که “فاصله مطلوب توپ از تور ، وجود دارد. سوالی که اینجا باید به آن پاسخ داده شود برای پاس های کناری مهاجمان چه میزان است؟”

برای بررسی تأثیر برخی از این ملاحظات ابتدا فرض می کنیم که مهاجم سعی می کند در وهله اول دفاع نشود و از بازی با دستان مدافع و یا از بالای دست بازیکنان استفاده نکند.

برای این سناریو، فرض کنید که پاس در آهنگ سوم حرکت و بر روی خط است. این نوع پاس اغلب در ارسال های  70 سانتی متری ضعیف به تکرار اتفاق می افتد. در این وضعیت، دفاع دو نفره به خوبی تشکیل می شود که  بدین ترتیب مهاجم را مجبور می کنند که ضربه را از فضای تور تا آنتن را پوشش دهد یک زاویه بزنند.

همچنین فرض کنید که مهاجمان قادر به حمله  از روی دست دفاع نیستند، اما هنگام فوتی از تورآنها قادر به حمله در ارتفاع لازم برای حفظ توپ در محوطه 10  تا 8 حمله از فاصله هستند. در این سناریو فاصله توپ از تور ارزیابی شده است (با استفاده از مثلثات پایه)، با افزایش فاصله از تور، زاویه ی قابل استفاده برای مهاجم جهت ضربه زدن از کنار دست دفاع کاهش می یابد .همانند شرح ذیل:

فاصله از تور (فوت)	فاصله از تور (سانتی متر)	زاویه لازم برای دفاع نشدن
2	70	45
4	140	27
6	210	18
8	280	14
10	350	11

از آنجا که یک مهاجم نمی تواند به شیوه موثر مسیر گام برداشتن به سمت توپ را در پاسخ به محل دفاع تغییر مهاجم برای دفاع نشدن می بایستی در لحظات آخر با چرخش دست و نوسان بازو ، توپ را از مدافع عبور دهد. مهاجم باید در زاویه کوچکتر دست خود را دور از دفاع بچرخاند بتواند راحت تر حمله را انجام دهد. همچنین کاهش زاویه به عنوان نتیجه ای از افزایش فاصله توپ از تور، به مهاجم این توانائی را می دهد به طور واضح توپ و دستان مدافع را به طور همزمان ببیند.

این توانائی برای دیدن دفاع به مهاجم کمک می کند که دفاع نشود.  نه تنها کاهش زاویه حمله با افزایش فاصله توپ از روی تور شرایطی را برای دفاع ،به علاوه اینکه نشدن فراهم می کند، اما، آنچکه بیشتر مهم است منطقه زمینی است که در دسترس مهاجم با افزایش فاصله توپ از تور قرار می گیرد.

فاصله از تور (فوت)	فاصله از تور (سانتی متر)	منطقه باز برای مهاجم
2	70	40%
4	140	65%
6	210	78%
8	280	82%
10	350	83%

 

دو سناریو دفاع در مقابل پاس روی تور

 به طرز چشمگیری ، از داده های قبلی مشخص است که افزایش فاصله از تور فراتر از هشت فوت، زاویه لازم برای ضربه زدن از خارج دست دفاع را کاهش نمی دهد یا به میزان قابل توجهی منطقه فوت از تور، منطقه 30 دسترس برای ضربه را افزایش نمی دهد. در حقیقت، افزایش فاصله توپ افزایش می دهد. بنابراین، می توان نتیجه گرفت که تمام ملاحظات دیگر در 89 درصد دسترسی را فقط 6 تا 8 فوت از تور برای مهاجم دریافت کننده این سناریو برابر است، فاصله مطلوب برای پاس باید سناریوی قبلی یک پاس بلند به کناره ها با یک دفاع دو نفره خوب شکل یافته فرض شده است.

چه اتفاقی می افتد وقتی دریافت به خوبی به پاسور می رسد و پاس در آهنگ حرکت اول و دوم است و منجر به بازش دفاع و یا شکل گیری دفاع یک نفره می شود ؟  )نشان می دهد که یک دفاع باز 2008 داده های قبلی ارائه شده (مجله داوری والیبال، اپریل/می بین دفاع وسط و دفاع کنار بدتر از یک دفاع یک نفره است.

بنابراین، در سناریو بعدی، تنها دفاع کننده تنها در محاسبه در نظر گرفته خواهد شد. زاویه لازم برای دفاع نشدن و منطقه در دسترس مهاجم در مقابل دفاع یک نفره به  عنوان تابع فاصله پاس از تور به شرح ذیل است:

 

 

فاصله از شبکه (فوت)	فاصله از شبکه (سانتی متر)	زاویه اجتناب از دفاع	منطقه محوطه در دسترس
2	70	18	70% از محوطه
4	140	14	84% از محوطه
6	210	11	88% از محوطه

 

   زیرا هیچ دلیلی وجود ندارد که پاس ها فاصله اش بیش از 6فوت در مقابل یک دفاع تنها افزایش ناحیه آنقدر کوچک خواهد بود و مهاجم قبلا دارای یک منطقه بزرگ در آنجا بود .علاوه بر این، تنها با یک دفاع کننده، زاویه ای لازم برای دفاع نشدن انصافاَ کوچک است.

این عامل دیگری است که منجر به سخت  مدافعات ، فوت از تور فاصله می گیرد2 تر شدن دفاع می شود. به عبارت دیگر، برای هر پاسی که . درصد زمان بیشتری برای بازی خوانی توپ تیم مقابل دارند 10 تا 5 ردیف عقب زمین در سناریوی آخر دفاع به خوبی در نزدیک و داخل آنتن شکل گرفته تا حمله مسیر زاویه حریف را سد کند .

هرچند میزان منطقه در دسترس مهاجم به طور قابل توجهی تغییر نکرده است. منطقه ای که الان در مسیر زاویه در دسترس نیست در مسیر مستقیم در دسترس است .اگر دفاع کننده  ، ها به طور متوالی مسیر زاویه را پوشش دهند و مهاجم قادر به ضربه زدن در مسیر مستقیم باشد پاس ها می تواند به تور نزدیکتر باشد تا زمانیکه آن ها نزدیک به مسیر مستقیم سمت داخل دفاع حمله کننده هستند. مشکل زمانی بوجود می آئید که دفاع کننده ها ممکن است به طور مداوم این زاویه را دفاع نکنند.

 

خلاصه   جایی که ، برای تمام پاس های برای دریافت کننده مهاجم در سه آهنگ حرکت به سمت بیرون 8  تا6  فاصله ایده آل از تور ، مهاجم می تواند انتظار دفاع یک یا دو نفره یا سه نفره ای داشته باشد فوت است. در این فاصله زوایه لازم برای دفاع نشدن کمترین است و برای مهاجم منطقه دسترس برای خواباندن توپ حداکثر است. 

برای پاس های با آهنگ حرکت اول و دوم که می توانیم دفاع بازشده یا دفاع یک نفره را انتظار داشته باشیم، پاس ها می توانند چهار فوت از تور فاصله داشته باشند و بازهم این مزیتی برای مهاجمان باقی می ماند.  اگر دفاع کننده ها به طور متوالی زاویه را پوشش می دهند، طور منطقی پاس ها بایستی نزدیکتر به تور ارسال شود. با این وجود هر گونه سوال در مورد اینکه کجا دفاع در مقابل پاس خواهد بود، بهتر هست که پاس را دور از تور نگه دارید.

  منبع : شهاب الدین احمد الریامی مدرس رسمی بین المللی والیبال (FIVB)